Co to jest VAT i czy jako przedsiębiorca musze być Vatowcem?
CZĘŚĆ III. Co to jest VAT i czy muszę być VATowcem?
Decyzja o założeniu działalności i jej rodzaju już podjęta? Brawo! Teraz pora zdecydować, czy chcemy być płatnikiem VAT, czy też nie – to kolejna kwestia, którą powinniśmy rozważyć już na początku swojej przedsiębiorczej przygody. Z jednej strony dobrowolnie zgadzamy się na dodatkowy podatek, a z drugiej strony w ten sposób możemy sporo zyskać.
Czy decyzja o bycia vatowcem musi być podjęta już na samym początku? Teoretycznie nie i w zasadzie można to zmienić (w obie strony, oczywiście w określonych przypadkach) w także w trakcie prowadzenia działalności, ale jeśli znamy rynek, mamy plan i wiemy z kim będziemy współpracować, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby decyzję podjąć od razu. Natychmiast będziemy mogli korzystać z jego zalet lub też niwelować wady dodatkowego podatku.
Co to znaczy być VATowcem?
Bycie VATowcem to przede wszystkim szereg obowiązków, które mogą jednak wiązać się także z korzyściami i z konkurencyjnością na rynku. VAT to podatek od wartości dodanej, czyli podatek od towarów i usług. Oznacza to w zasadzie tyle, że VAT płaci się od swojego zarobku. Działa to w ten sposób, że podatek należny (od sprzedaży) pomniejsza się o podatek naliczony (od zakupu). Najłatwiej jednak wytłumaczyć to obrazowo, na konkretnym przykładzie.
Załóżmy, że kupujemy do sklepu laptopa wartego 3000 zł plus VAT (tak zwany VAT naliczony), który wynosi w tym wypadku 690 złotych. Sprzedajemy go z kolei za 4000 zł plus VAT – 920 zł (to jest VAT należny). W tym wypadku do urzędu skarbowego oddać musimy jedynie różnicę między VATem należnym, a naliczonym (230 złotych), bo reszta została już uiszczona dostawcy.
Podmiotowe zwolnienie z VAT
Tak jak wspominałem wcześniej, bycie VATowcem nie zawsze jest obligatoryjne - to znaczy, że nie każdy przedsiębiorca musi być płatnikiem dodatkowego podatku. Polskie prawo przewiduje podmiotowe zwolnienie z tego obowiązku w określonych przypadkach.
Zwolnienie to dotyczy przedsiębiorców, u których wartość sprzedaży opodatkowanej była w poprzednim roku rozliczeniowym niższa niż 200 tysięcy złotych (do kwoty tej nie wlicza się samej kwoty podatku, odpłatnej dostawy towarów czy wartości niematerialnych i prawnych). Jeśli firma została założona w trakcie roku podatkowego, to wartość sprzedaży liczy się proporcjonalnie.
Jeśli jednak przekroczy się daną kwotę, to zwolnienie przestaje obowiązywać, a przedsiębiorca automatycznie zyskuje nowy obowiązek podatkowy.
Przedmiotowe zwolnienie z VAT
Z podatku VAT można zostać przez ustawodawcę zwolnionym w przypadku, gdy sprzedaje się gdy sprzedaje się towary lub świadczy usługi WYŁĄCZNIE zwolnione. W tym gronie znajduje się chociażby dostawa produktów rolnych z własnej działalności, usługi dentystyczne, transport sanitarny czy też prywatne nauczanie na różnym poziomie zaawansowania w wykonaniu nauczycieli.
Nie można jednak przy tym zapominać, że przedmiotowe zwolnienie z VAT obowiązuje tylko wtedy, gdy wszystkie usługi, jakie wykonujemy czy każdy towar, który sprzedajemy klientom są objęte zwolnieniem. W innym wypadku podatek będzie obowiązywał.
Na drugim biegunie są z kolei osoby, które musza być podatnikami VAT, nawet jeśli nie przekraczają 200 tysięcy złotych wartości sprzedaży. Dotyczy to:
- Przedsiębiorców, którzy swoje towary chcą sprzedawać nie tylko w Polsce, ale na terenie całej Unii Europejskiej
- Towarów z akcyzą (np. alkohol czy papierosy)
- Sprzedaży wyrobów, które zawierają metale szlachetne
- Gdy świadczy się usługi prawnicze, doradcze czy też jubilerskie
- W innych przypadkach, które nie są objęte zwolnieniem przedmiotowym
Kiedy opłaca się być VATowcem?
Choć dobrowolne nakładanie na siebie dodatkowego podatku początkowo brzmi absurdalnie, to w rzeczywistości może być to bardzo korzystne. Przede wszystkim jest to opłacalne, gdy dużo inwestujemy w dobra objęte podatkiem VAT – wówczas wartość brutto traktuje się jako koszt uzyskania dochodu. Dlatego gdy w ramach przedsiębiorstwa dużo kupujemy i wystawiamy liczne faktury, to podatek VAT może być rozwiązaniem dobrym, dzięki któremu zaoszczędzimy. Kontrahenci, którzy są płatnikami VAT, chętniej współpracują z podobnymi podmiotami - daje im to możliwość korzystniejszego rozliczania podatku.
Oczywiście są również i wady. Jeśli współpracujemy z osobami prywatnymi lub przedsiębiorstwami nievatowymi, do faktury należy doliczyć VAT, co może z kolei sprawić, że dla klienta cena końcowa będzie wyższą, bo on nie ma możliwości odliczenia podatku. A jak wiemy, cena to często decydujący przy wyborze usług/zakupie produktu element. Jednocześnie wzrasta także ryzyko kontroli ze strony Urzędu Skarbowego – VAT jest bardzo ważny dla państwowego budżetu, to też i zainteresowanie przedsiębiorcami-VATowcami wzrasta. Dlatego warto zadbać o to, aby dokładnie rozliczać się z Fiskusem, a w księgowości był porządek.
Decyzja należy oczywiście do przedsiębiorcy, bo w dużej mierze to od typu oferowanych usług zależy ostateczny wybór. Jeśli jednak decydujemy się na bycie VATowcem, to dobre biuro rachunkowe jest nieodzowne, a w tym na pewno możemy pomóc!